87. Xong việc, các bạn mua cho I-Nhã một con ngựa và cho
ông cỡi ngựa một mình. Trên đường đi ông thấy khoẻ hơn
nhiều. Tới quê hương Guipuzcoa, ông bỏ đường cái và rẽ vào
một con đường vắng vẻ hơn. Đi một quãng, ông gặp hai người
cầm vũ khí tiến về phía ông (đường này có tiếng nhiều kẻ
cướp). Đi ngang qua ông một quãng xa, hai người đó lại hấp
tấp trở lại đuổi theo ông khiến ông hơi sợ. Dù vậy, ông hỏi
thăm ra thì mới biết họ là gia nhân của ông anh đến đón ông
về. Hình như khi ông tới thành Bayonne bên Pháp, có người
nhận ra ông và báo tin cho ông anh. Rồi gia nhân chạy trước
và I-Nhã đi theo sau trên cùng một con đường. Lúc sắp đến
quê nhà, I-Nhã gặp hai người tới đón ông và nài ép ông vào
nhà ông anh, nhưng ông không chịu. Ông vào ở trong nhà
thương và lúc thuận tiện ông đi ăn xin trong vùng đó.
88. Tại nhà thương, có nhiều người đến thăm ông. Ông nói
chuyện với họ về Thiên Chúa. Nhờ ơn Chúa ông đã gặt hái được
nhiều kết quả.
Ngay lúc tới nơi ông đã quyết định dạy giáo
lý cho trẻ em. Nhưng ông anh chống đối kịch liệt và bảo rằng
sẽ chẳng có ai đến học. Ông trả lời là nếu chỉ có một đứa
thôi cũng đủ. Sau khi bắt đầu, thì luôn luôn có nhiều người
đến học, và cả ông anh nữa. Ngoài việc dạy giáo lý vào các
ngày Chủ Nhật và Lễ Trọng, ông còn giảng cho mọi người từ
các nơi xa nhiều dặm đến nghe ông giảng và xin ông giúp đỡ
linh hồn họ. Ngoài ra ông còn cố gắng sửa một số tệ đoan.
Nhờ ơn Chúa, ông dàn xếp được vài chuyện. Thí dụ như thuyết
phục được người giữ an ninh áp dụng được biện pháp để cấm
đánh bài.
Còn một
tệ đoan nữa như sau. Các cô gái chưa chồng tại miền đó không
bao giờ đội khăn, chỉ khi nào lấy chồng mới được đội. Nhưng
có nhiều cô sống chung với linh mục, hay những người khác
như là vợ của họ. Việc đó coi như cơm bữa đến nỗi những cô
đó không mảy may hổ thẹn còn nói công khai họ đội khăn vì
người nọ, người kia, và mọi người đều biết như thế.
89. Phong tục đó gây nhiều tai hại. Người lữ khách thuyết
phục tỉnh trưởng, và xin ông ra lệnh để tất cả các phụ nữ
đội khăn, nếu không phải là vợ chính thức, thì sẽ bị phạt
theo luật. Nhờ đó mà tệ đoan trên mới bớt dần. Đối với người
nghèo, ông được chính quyền cung cấp thường xuyên cho họ.
Ông dạy thêm rằng: Ba lần trong ngày tức là sáng, trưa,
chiều nên kéo chuông “Kính Mừng” để nhắc dân chúng cầu
nguyện theo phong tục tại Roma.
Lúc đầu
I-Nhã cảm thấy khoẻ mạnh, nhưng về sau lại đau nặng. Khoẻ
lại ông quyết định đi lo công việc mà các bạn giao phó. Ông
đi bộ mà không đem theo một đồng xu nào. Ông anh thấy vậy,
thì vừa bất bình vừa xấu hổ. Tuy nhiên, vào buổi chiều I-Nhã
bằng lòng cho ông anh và bà con đi theo ông cỡi ngựa đến
ranh giới tỉnh.
90. Qua ranh giới tỉnh, ông xuống ngựa, không lấy gì của bà
con và đi bộ hướng về Pamplôna. Ông ghé Almazan, quê của
Laynez, rồi Saigonuenza, Tolêđô và Valencia. Mặc dù mỗi nơi
quê của các bạn, người ta nài nỉ ông nhận nhiều món quà,
nhưng ông không lấy gì hết. Tại Valencia, ông gặp Castro, tu
dòng Cartusiô. Khi ông tỏ ý muốn lên tàu đi Gênôva, nhiều
người đạo đức tại Valencia căn dặn ông không nên đi vì trên
biển có tên giặc Râu Đỏ hoành hành bằng nhiều tàu. Mặc dù
người ta kể nhiều câu chuyện cố ý để ông sợ không dám đi,
nhưng ông vẫn không do dự chút nào.
91. Ông lên một con tàu và gặp bão như đã kể trước, khi ông
suýt chết ba lần. Tới thành phố Gênôva, ông lên đường đi
Bologna. Trong chuyến này ông gặp nhiều gian khổ, đặc biệt
lúc lạc đường. Ông rẽ vào một con đường ở ven sông, đường
thì trên cao còn sông thì ở dưới thung lũng, càng tiến tới
thì đường càng hẹp cho đến một lúc không tiến tới được nữa,
mà lùi thì cũng không nổi. Vậy ông bắt đầu bò, ông phải bò
một khúc dài, mỗi lần nhích lên ông rất sợ té xuống sông.
Trong đời ông, đó là lúc gian khổ nhất về thể xác mà ông gặp
phải, nhưng cuối cùng ông cũng thoát được.
Sắp sửa
vào thành phố Bologna, đi qua một chiếc cầu gỗ nhỏ, ông lại
té xuống. Lúc chỗi dậy ông ướt hết và đầy bùn từ đầu đến
chân, khiến cho nhiều người qua lại gần đó cười rộ. Vào
thành phố ông bắt đầu đi xin ăn. Nhưng mặc dù đi khắp cả
thành, ông không kiếm được đồng xu nào. Ông ở lại Bologna
một thời gian vì bị đau ốm, rồi ông lại lên đường đi
Vênêzia, và vẫn đi bộ như thường lệ.
